Poferment z biogazowni, w której beztlenowemu rozkładowi poddawane są odpady roślinne i zwierzęce, zgodnie z katalogiem odpadów zaliczany jest do pozycji 19 06 06. Najczęściej stosowanym sposobem jego zagospodarowania jest odzysk metodą R10, czyli doglebowe stosowanie w celach nawozowych (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie procesu odzysku R10 – Dz.U. z 2015 r. poz. 132).
W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego i zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska poferment, który ma być stosowany na cele rolnicze zgodnie z powyższym aktem prawnym musi spełniać wymagania stawiane nawozom, zawarte w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu oraz wymagania dotyczące dopuszczalnych wartości zanieczyszczeń określonych dla nawozów w przepisach wydanych na podstawie art. 10 pkt 5
i art. 11 pkt 5 tej ustawy.
Dodatkowo jeśli poferment powstał na bazie materiałów pochodzenia zwierzęcego podlega wymaganiom określonym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. Zgodnie, z którym nie może zawierać bakterii
z rodzaju Salmonella, natomiast liczebność bakterii Escherichia coli lub bakterii należących do rodziny Enterococcacea jedynie w jednej z pięciu analizowanych próbek pofermentu może występować na poziomie do 5000 jtk (jednostek tworzących kolonie), natomiast cztery pozostałe mogą zawierać do 1000 jtk/g tych bakterii.
W przypadku jego doglebowej aplikacji powinna być również przeanalizowana zawartość metali ciężkich w wierzchniej warstwie gruntu (do głębokości 0–25 cm), która nie może przekraczać wartości dopuszczalnych dla komunalnych osadów ściekowych (art. 96 ust. 13 ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach). Zakłada się również, że stosowanie pofermentu nie może doprowadzić do pogorszenia jakości gleby oraz wód powierzchniowych
i podziemnych, nawet przy długotrwałym stosowaniu (ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r.
o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie). W przypadku, kiedy wszystkie powyższe założenia zostaną spełnione, dopiero wówczas poferment może być aplikowany na powierzchni gleby do głębokości 30 cm i przykryty glebą lub z nią wymieszany.
Dodatkowo poferment z biogazowni może zostać zarejestrowany jako nawóz organiczny lub środek poprawiający właściwości gleb i wprowadzony do obrotu na podstawie pozwolenia MRiRW. Musi jednakże spełniać wymogi określone w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.U. Nr 147, poz. 1033 z późn. zm.) i rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów o nawozach i nawożeniu (Dz.U. Nr 119 poz. 765 z późn. zm.). Zgodnie
z wymienionymi aktami prawnymi poferment musi zawierać odpowiednią ilość składników pokarmowych (NPK – Azot Fosfor Potas), dopuszczalną zawartość metali ciężkich oraz spełniać określone kryteria sanitarne. Nie może zawierać bowiem bakterii z rodzaju Salomonella sp. oraz żywych jaj pasożytów (ATT – Ascaris Trichuris Toxocara). Ponadto za dopuszczalną liczbę bakterii z rodziny Enterobacteriaceae oraz E.coli, w przypadku pofermentu wytworzonego z ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego przyjmuje się wartość do 1000 jtk na g.
Warunkiem do ubiegania się o dopuszczenie do obrotu pofermentu jako nawozu organicznego lub środka poprawiającego właściwości gleby jest również stały, powtarzalny skład surowców poddawanych procesowi fermentacji, który umożliwi otrzymanie stabilnego składu jakościowego produktu końcowego – pofermentu.
Prof. UPP dr hab. Agnieszka Wolna-Maruwka
Katedra Gleboznawstwa i Mikrobiologii
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
