Poferment ze względu na skład chemiczny może być cennym nawozem rolniczym, przyczyniającym się do optymalnego plonowania roślin, pod warunkiem że stosowany jest w odpowiednich dawkach pokrywających zapotrzebowanie żywieniowe roślin.
Wysoka zawartość materii organicznej oraz składników odżywczych (co zaprezentowano w I części artykułu) sprawia, że poferment pozytywnie wpływa na środowisko glebowe. Materia organiczna jest bowiem jednym z podstawowych składników gleby, której zawartość decyduje o żyzności oraz wpływa na wzrost roślin, wysokość plonu i jego jakość.
Niestety w większości gleby w Polsce są ubogie w materię organiczną, a jej średnia zawartość w użytkach rolnych wynosi około 2,0%. Z prognoz IUNG-Puławy wynika, że do 2030 roku ubytek materii organicznej w glebach polskich zwiększy się dodatkowo o 0,8%. Powyższa sytuacja w dużej mierze wynika z niewłaściwego zarządzania nawożeniem mineralnym. Rolnicy próbując bowiem rekompensować spadek żyzności gleby zwiększają dawki wprowadzanych nawozów mineralnych, co przyspiesza mineralizację świeżej materii organicznej i próchnicy, prowadząc do pogorszenia właściwości gleby oraz pogłębienia jej zakwaszenie. Dlatego obecnie ponad 60% gleb polskich wymaga wapnowania.
W celu zwiększenia zawartości materii organicznej w glebach idealnym rozwiązaniem wychodzącym naprzeciw wyzwaniom unijnym (Europejska Strategia Bioróżnorodności 2020) jest zrównoważone zarządzanie nawozami, oparte na stosowaniu nawożenia organicznego na przykład pofermentu.
Materia organiczna zawarta w pofermencie poprawia stabilność gleby, wpływając na tworzenie agregatów glebowych, co z kolei polepsza jej napowietrzenie, przyczynia się do wzrostu pojemności wodnej oraz odporności na erozję i zaskorupianie. Ponadto jest źródłem składników pokarmowych dla roślin. Odgrywa znaczącą rolę m.in. w gospodarce azotem, potasem i fosforem, które są stopniowo uwalniane w miarę jej rozkładu zapewniając stały dopływ składników odżywczych dla roślin.
Dzięki właściwościom buforowym reguluje odczyn gleby, przeciwdziałając jej zakwaszeniu. Bardzo istotną kwestią jest również jej pozytywny wpływ na kształtowanie bioróżnorodności glebowej oraz stymulację rozwoju społeczności drobnoustrojów glebowych (bakterie, grzyby mikroskopowe), które poprzez aktywną mineralizację materii organicznej, przyczyniają się nie tylko do zwiększenia puli składników pokarmowych dla roślin, ale również zasobów próchnicy w glebie.
Badania dotyczące wpływu pofermentu na żyzność gleby oraz plon wybranych roślin prowadzone są na szeroką skalę w Katedrze Gleboznawstwa i Mikrobiologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (fot. 1).
Fot. 1 Plon gorczycy w glebie wzbogaconej w poferment
Dowodzą one jednoznacznie, że poferment pochodzący z biogazowni rolniczej zastosowany w odpowiedniej dawce oraz terminie wpływa nie tylko na promowanie wzrostu roślin uprawnych, ale również ograniczenie zachwaszczenia. Istotny jest jednakże dobórodpowiedniej dawki pofermentu, która zależy od gatunku uprawianej roślin i jej zapotrzebowania na składniki odżywcze.
Prof. UPP dr hab. Agnieszka Wolna-Maruwka
Katedra Gleboznawstwa i Mikrobiologii
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
